श्रीकृष्णाचा जन्म आणि त्यांची जीवनकहाणी

श्रीकृष्णाचा जन्म आणि त्यांची जीवनकहाणी भारतातील अत्यंत महत्त्वपूर्ण धार्मिक व आध्यात्मिक घटनांपैकी एक आहे. ही कथा भक्तिभावाने भरलेली आणि अद्भुत घटनांनी सजीव आहे, ज्यामुळे ती भारतीय संस्कृतीतील एक महत्त्वपूर्ण आख्यायिका बनली आहे.

श्रीकृष्णाचा जन्म:

श्रीकृष्णाचा जन्म द्वापर युगात, मथुरा नगरीत झाला होता. मथुरेचा राजा कंस हा अत्यंत क्रूर आणि अधर्मी होता. तो आपल्या प्रजेवर अत्याचार करत असे आणि त्यामुळे प्रजेचा त्याच्यावर प्रचंड रोष होता. कंसाच्या बहिणीचे नाव देवकी होते, आणि तिचे लग्न वासुदेवाशी झाले होते. देवकीच्या लग्नाच्या दिवशी, कंसाला आकाशवाणी झाली की देवकीचा आठवा पुत्र त्याचा वध करेल. या भविष्यवाणीतून कंसाला प्रचंड भीती वाटू लागली आणि त्याने देवकी व वासुदेव यांना तुरुंगात डांबले. कंसाने देवकीच्या पहिल्या सात संताने जन्मताच त्यांना मारून टाकले.

आठव्या संतानाच्या जन्मावेळी, देवकी आणि वासुदेव यांच्या हृदयात एक वेगळाच आनंद संचारला. मध्यरात्री, चतुर्भुज भगवान श्रीकृष्णाचा जन्म झाला. जन्म घेतल्यावर, श्रीकृष्णाने आपल्या पालकांना आपले दिव्य रूप दाखवून त्यांना दिलासा दिला आणि आदेश दिला की त्याला गोकुळात नेऊन यशोदा मातेच्या स्वाधीन करावे.

वासुदेवाची प्रवास:

वासुदेवांनी आपल्या नवजात मुलाला एका टोपलीत ठेवले आणि त्यांनी त्याला गोकुळात नेण्याचा निश्चय केला. त्या दिवशी, भयंकर वादळ, पाऊस, आणि गडगडाट सुरू होता, परंतु भगवान श्रीकृष्णाच्या कृपेने यमुना नदी आपोआप दोन भागांत विभागली गेली, आणि वासुदेवांना सुरक्षितपणे मार्ग मिळाला. यमुना नदीच्या पाण्याने श्रीकृष्णाच्या पायांना स्पर्श केल्यावर ती शांत झाली. वासुदेवांनी श्रीकृष्णाला यशोदा आणि नंद यांच्या स्वाधीन केले आणि त्यांचा मुलगा परत मथुरेत आणला.

श्रीकृष्णाच्या बाललीला:

गोकुळात, यशोदा मातेने श्रीकृष्णाला आपल्या मुलाप्रमाणे वाढवले. श्रीकृष्णाचा बालपण अत्यंत विलक्षण आणि चमत्कारी घटनांनी भरलेला होता. त्यांनी बाल्यावस्थेतच अनेक राक्षसांचा वध केला. पूतना नावाच्या राक्षसीने श्रीकृष्णाला विषारी दूध पाजण्याचा प्रयत्न केला, परंतु श्रीकृष्णाने तिचा वध केला. त्यांनी कालिय नागाचा पराभव केला, ज्याने यमुना नदीतील पाणी विषारी केले होते. त्यांच्या या अद्भुत पराक्रमामुळे गोकुळातील लोकांमध्ये श्रीकृष्णाबद्दल अत्यंत आदर आणि भक्तीभाव निर्माण झाला.

श्रीकृष्णाने आपल्या बाललीला आणि चमत्कारांनी गोकुळातील लोकांचे मन जिंकले. त्यांचे दुधाचे माखन खाणे, गोपींना चिडवणे, आणि त्यांचे नटखटपणा यांनी सर्वांना मोहून टाकले. या बाललीलांमुळे श्रीकृष्णाला “माखनचोर” म्हणूनही ओळखले जाते.

कंसाचा वध:

श्रीकृष्णाच्या किशोरवयात कंसाने त्यांना मारण्यासाठी अनेक प्रयत्न केले, परंतु प्रत्येक वेळी श्रीकृष्णाने त्याच्या योजनांचा पराभव केला. शेवटी, श्रीकृष्णाने मथुरेला परत येऊन कुस्तीच्या मैदानात कंसाचा वध केला. कंसाच्या मृत्यूनंतर मथुरेला त्याच्या अत्याचारातून मुक्त केले गेले, आणि श्रीकृष्णाने धर्माची पुनर्स्थापना केली.

श्रीकृष्णाचे महत्त्व:

श्रीकृष्णाचा जन्म आणि जीवन हा धर्म, नीतिमत्ता, आणि भक्तीचा प्रतीक आहे. त्यांच्या शिक्षणांनी आणि उपदेशांनी भारतीय संस्कृतीवर खूप मोठा प्रभाव पडला आहे. महाभारतातील त्यांच्या उपदेशांमध्ये “भगवद्गीता” अत्यंत महत्त्वपूर्ण ग्रंथ आहे, ज्यामध्ये त्यांनी अर्जुनाला युद्धाच्या वेळी दिलेले उपदेश वर्णन केले आहेत.

श्रीकृष्णाच्या जीवनातील प्रत्येक घटनेतून एक महत्त्वपूर्ण संदेश मिळतो. त्यांच्या जीवनकथेतून आपल्याला धार्मिकता, सत्य, आणि नीतिमत्ता यांचे महत्त्व शिकायला मिळते. भगवान श्रीकृष्णाचे जीवन हा धर्म, भक्ती, आणि प्रेमाचा एक अद्वितीय आदर्श आहे, जो आजही भारतीय संस्कृतीत अत्यंत पूजनीय आहे.

निष्कर्ष:

श्रीकृष्ण जन्मकथा ही केवळ एक धार्मिक आख्यायिका नसून, ती एक आध्यात्मिक मार्गदर्शन आहे. श्रीकृष्णाच्या जीवनातील प्रत्येक घटना आणि त्यांची प्रत्येक कृती आपल्याला जीवनातील आदर्श मार्ग दाखवते. भारतीय लोकांसाठी श्रीकृष्ण हे केवळ एक देवता नसून, ते एक आध्यात्मिक गुरू आणि मार्गदर्शक आहेत.

– संपादक

इंजि. किशोर सोनावणे

कृषी न्युज

पत्रकार -