Onion Market : अफगाणिस्तानमधून भारतात कांदा आयात झाल्याने भाव पडण्याची शक्यता कमी का?
भारतातील कांद्याला सध्या चांगला भाव मिळत असताना, अफगाणिस्तानचा कांदा भारतात आल्याने बाजार भाव खराब होतील, अशी भीती व्यक्त केली जात आहे. मात्र, अफगाणिस्तानचा कांदा इतका कमी प्रमाणात आला आहे की, त्याचा भारतातील कांदा बाजारावर कोणताही परिणाम होणार नाही, असे तज्ञांचे मत आहे. नाशिकसारख्या प्रमुख कांदा उत्पादक भागातील बाजारही याचा प्रभाव जाणणार नाही.
नाशिक जिल्ह्यातील बाजारपेठेत दररोज सरासरी सव्वा ते दीड लाख क्विंटल कांदा विक्रीसाठी येत आहे. या मोठ्या प्रमाणात आवक असतानाही, कांद्याला ४५ ते ५० रुपये प्रति क्विंटल इतका चांगला भाव मिळत आहे. याच दरम्यान, अफगाणिस्तानमधून पंजाबमध्ये केवळ ११ मालगाड्यांनी ३५० टन कांदा आला आहे. ही संख्या नाशिक जिल्ह्यात एका दिवसात विक्री होणाऱ्या कांद्याच्या प्रमाणाच्या फक्त एक छोटा अंश आहे. नाशिक जिल्ह्यातून दररोज ४० हजार क्विंटलहून अधिक कांदा विक्री होतो. अशा परिस्थितीत, अफगाणिस्तानमधून आलेल्या कांद्याचा भारतातील कांदा बाजारपेठेवर कोणताही मोठा परिणाम होण्याची शक्यता नाही. त्यामुळे सध्या तरी शेतकऱ्यांना कांद्याच्या दराबाबत चिंता करण्याचे कारण नाही.
२५ सप्टेंबर २०२४ रोजी, ग्राहक संरक्षण मंत्रालयाच्या अहवालानुसार, भारतातील कांद्याचे सरासरी दर प्रदेशानुसार वेगवेगळे आहेत. उत्तर भारतात कांदा 52 रुपये किलो, पश्चिम भारतात 48 रुपये, पूर्व भारतात 51 रुपये, उत्तर पूर्व भारतात 62 रुपये आणि दक्षिण भारतात 54 रुपये किलोच्या दरात विकला जात आहे. विशेषतः, दिल्लीतील आजादपुर मंडईत कांदा 5250 रुपये क्विंटलपर्यंत विकला जात आहे. याउलट, अफगाणिस्तानचा कांदा भारतात फक्त 35 रुपये किलोला विकला जात आहे. या तुलनेने भारतातील कांद्याला मिळणारा दर खूपच जास्त आहे. म्हणून, अफगाणिस्तानचा कांदा भारतीय बाजारपेठेत येऊनही, देशांतर्गत कांद्याच्या दरावर कोणताही मोठा परिणाम होण्याची शक्यता नाही.
भारतीय बाजारपेठेत सध्या कांद्याला चांगला भाव मिळत असला, तरी अफगाणिस्तानचा कांदा भारतीय बाजारपेठेत स्पर्धा करण्यासाठी संघर्ष करत आहे. अफगाणिस्तानचा कांदा भारतीय बाजारात आणण्यासाठी पाकिस्तानमार्गे येणाऱ्या परिवहन खर्चामुळे त्याची किंमत वाढते. यामुळे अमृतसरमध्ये तो ३५ रुपये किलोला मिळत असला तरी, त्याची गुणवत्ता आणि चव भारतीय कांद्याच्या तुलनेत कमी असल्याने ग्राहक त्याला पसंती देत नाहीत. भारतीय ग्राहक आकाराने मोठा, गडद लाल रंगाचा आणि चवीला मजबूत असलेला कांदा पसंत करतात. अफगाणिस्तानचा कांदा या निकषांवर उतरत नसल्याने तो भारतीय बाजारात मोठी छाप उमटवू शकत नाही. त्यामुळे सध्या तरी अफगाणिस्तानचा कांदा भारतीय कांदा बाजारातील किंमतींवर फारसा फरक पडण्याची शक्यता नाही.
जुलै महिन्यात अफगाणिस्तानने पहिल्यांदा ८ हजार मेट्रिक टन कांदा भारतात निर्यात केला होता. अफगाणिस्तानच्या सरकारी माध्यमांच्या मते, हा कांदा कुनार प्रांतातून पाकिस्तानमार्गे भारतात आला. मात्र, भारताच्या वाणिज्य मंत्रालयाच्या माहितीनुसार, भारतात आयात केलेला कांदा याच प्रमाणात होता. गंमत म्हणजे, अफगाणिस्तानने अलीकडे भारतात पाठवलेल्या या कांद्याबाबत अधिकृत पुष्टी केलेली नाही. यामुळे, काही तज्ञांचे मत आहे की, हा कांदा खरोखरच अफगाणिस्तानचा असला तरी, पाकिस्तान हा कांदा आपल्या फायद्यासाठी भारतात पाठवत असावे. याचा अर्थ असा होऊ शकतो की, पाकिस्तान हा कांदा मध्यस्थ म्हणून वापरून नफा कमावण्याचा प्रयत्न करत असावे.
पत्रकार -
