टोळ कीटकांचा हल्ला

२६ वर्षातील सर्वात वाईट टोळ (locusts)हल्ला -संयुक्त राष्ट्र संघटनेने (यूएन) इशारा दिला आहे की यावर्षी खंडातील टोळांच्या सैन्याने भारताच्या शेतीस गंभीर धोका दर्शविला आहे.  इथिओपिया आणि सोमालियामधील २५ वर्षात, भारतातील२६ वर्षे, केनियात ७० सद्यस्थितीत टोळांचा उद्रेक सर्वात मोठा आहे. भारतात राजस्थान हे सगळ्यात जास्त टोळांचा हल्ला झालेले क्षेत्र आहे

▪︎अन्न व कृषी संघटनेने (एफएओ) दिलेल्या माहितीनुसार टोळ (locusts)हे जगातील सर्वात जुने स्थलांतर कीटक आहेत.  या कीटकांमधे वागणुकीत बदल करण्याची क्षमता असते 

▪︎हे कीटक झुबके तयार करतात जे मोठ्या अंतरावरुन स्थलांतर करू शकतात.टोळ दररोज १५० किलोमीटर पर्यंत उडू शकतात

▪︎अन्न व कृषी संघटनेने (एफएओ)  म्हणण्यानुसार सर्व टोळांच्या प्रजातींपैकी सर्वात विध्वंसक म्हणजे वाळवंटीय टोळ (Desert locusts)(स्किस्टोसेर्का ग्रीगेरिया).

▪︎ माणसाला माहित असलेल्या सर्वात धोकादायक कीटकांपैकी एक म्हणून ओळखले जाणारे टोळ, एफएओच्या तज्ञांच्या मते  हे कीटक जलद पुनरुत्पादन करतात.

▪︎.एक प्रौढ टोळ दररोज त्याच्या वजनाइतका आहार घेऊ शकतो व एक चौरस किलोमीटर अंतरावर ८० दशलक्ष प्रौढ टोळ असू शकतात.  

▪︎ ३५००० लोक घेता तेवढा आहार टोळांची एक चौरस किलोमीटर झुंड एकाच दिवसात समाप्त कर शकते.

●टोळांची नियंत्रण कसे करावे–

• जमीन नांगरून टोळांच्या अंड्यांचा नाश करावा.
• चर खणून त्यांत टोळांची पिले गोळा करून अथवा चरात पाणी भरून ती मारावी.
• धूर करून अगर जळत्या मशालींच्या साहाय्याने टोळांचा नाश करणे
•  सर्कोफॅजिडी कुळातील माश्या टोळांच्या शरीरावर अळ्या सोडतात व त्या टोळांच्या शरीरात घुसून आपली उपजीविका करतात,

•  कॅरॅबिडी कुळातील भुंगेऱ्यांची अळी व प्रौढ रात्रीच्या वेळी टोळ खातात.

• हेप्टॅक्लोर व पॅराथिऑन ही कीटकनाशकेही परिणामकारक असल्याचे आढळून आले आहे.