हळद लागवड
👉 माती:
1. वाळूच्या चिकणमाती किंवा माती अशा विविध प्रकारच्या माती उपयुक्त आहेत. तसेच पाण्याचा निचरा होणारी माती सर्वोत्तम आहेत.
3. नैसर्गिक निचऱ्याच्या व सिंचन सुविधा असलेल्या मातीमध्ये उत्तम पिक येते
4. हळद पाणी साठलेल्या किंवा क्षारता असलेल्या जमिनीला सामोरे जाऊ शकत नाही.
👉 हवामान:
1.हळद हे उष्णकटिबंधीय पीक आहे, उबदार आणि आर्द्र हवामान आवश्यक.
2. तापमान श्रेणी २६ से २८ अंश सेल्सियस
3.तापमान २० अंश सेल्सिअस खाली येते तेव्हा वाढ होते, आणि म्हणून लवकर लागवड केलेली हळद चांगल उत्पन्न देते.
4. ७० ते २२५ सें.मी. इतका वार्षिक पाऊस असलेल्या परिसरात चांगली येते.
👉 हळदीची लागवड:
I) बीज सामग्री:
अ. बीज निवड:
हळदीचे बीज म्हणजे कंद असतात.
2. दोन्ही मातृकंद आणि कंद वापरले जातात.
3. बोटांनी तुकडे करून, प्रत्येक ४-५ सें.मी. लांबी १-२ कळ्या लागवडीला वापराव्यात.
4. मादी कंदला प्राधान्य दिले कारण ते इतर कंदांपेक्षा ५०% अधिक उत्पादन देतात आणि चांगले वाढतात.
5. मोठ्या आकाराचे निरोगी कंद किमान १०० ग्रॅम वजन असलेले वापरले पाहिजे.
ब. बीज दर:
1. मातृ कंद: २०००-२५०० किलो / हे.
3. फिंगर कंद: १५००-२००० किलो / हे.
4. महाराष्ट्रासाठी: २२५० किलो / हे.
फळ बागेत आंतरकपीक म्हणून: ४००-५०० किलो / हेक्टर
क. बीजोपचार:
कंद ५० WP लिंडेन पावडर आणि बाविस्टिन (२ग्रॅम / १) १५-२० मिनीटे बुडवून ठेवावे हे रोग व कंदावर येणाऱ्या माशी च्या प्रतिबंधासाठी उपयोगी ठरते.
👉 जमीन तयार करणे:
माती मोकळी आणि भुसभुशीत बनवण्यासाठी कुळवाच्या (फणाच्या) २-३ तिरप्या पाळ्या घ्याव्यात.
👉 लावण्याची पध्दत:
१.सपाट वाफे: पावसावर अवलंबून असलेल्या परिस्थितींत वापरले जेथे मातीत प्रकाश आहे. सपाट वाफे १ मीटर रुंदीच्या आणि योग्य उंचीच्या जमिनीच्या उतारानुसार तयार करावे
२.सरी वरंबा : सिंचन स्थितीत लागवड ७५ सें.मी. अंतरावर खोदलेल्या आणि ३-३.५ मीटर लांबीच्या सऱ्या कराव्या. उतारानुसार सऱ्यांची लांबी ९० सें.मी. रूंदी आणि ३ ते ६ मीटर लांबी असावी.
👉 लागवड:
अ) लागवडीचा हंगामः मे ते जुलै, महाराष्ट्रात, मे महिन्याच्या दुस-या पंधरवड्यात कंद लागवडीची सर्वोत्तम वेळ आहे.
👉लावणीची पद्धत:
१.सपाट वाफ्यांवर: (२५ x २.५सेमी) प्रत्येक दिशेने.
2) सऱ्या आणि वरंब्यांवर : ४० ते ६० x २५ से.मी
👉 खते
हळद हा एक अतिप्रवर्तक पीक आहे. महाराष्ट्रात, हळदी संशोधन केंद्रात केलेल्या प्रयोगांच्या आधारावर, खत मात्रा आहे;
२५-३१ टन शेणखत, १२०किलोग्रॅम नत्र, ५० किलोग्राम स्फुरद, ५० किलो पालाश / हेक्टर.
👉 पाणी व्यवस्थापन
लागवड़ी नंतर एक पाणी द्यावे,
दर १० दिवसांच्या अंतरातवर पाणी द्याव.
-दिपाली सोनवणे
