हरभरा आंतरपीक पद्धतीने जमिनीची सुपीकता वाढवा आणि उत्पादनात वाढ मिळवा
हरभरा हे रब्बी हंगामातील महत्त्वाचे कडधान्य पीक असून, आंतरपीक पद्धतीत त्याचा वापर केल्यास जमिनीची सुपीकता वाढते आणि शेतकऱ्यांना अधिक आर्थिक लाभ मिळतो.
हरभरा आंतरपीक पद्धतीचे फायदे:
जमिनीची सुपीकता वाढवणे: हरभरा मुळांवरील ग्रंथीमुळे हवेतील नत्र जमिनीत स्थिरावते, ज्यामुळे पुढील पिकांसाठी नत्राची उपलब्धता वाढते.
कीड व रोग नियंत्रण: आंतरपीक पद्धतीमुळे विविध पिकांमधील कीड व रोगांचा प्रादुर्भाव कमी होतो.
उत्पादन वाढ: विविध पिकांचे एकत्रित उत्पादन घेतल्याने एकूण उत्पादनात वाढ होते.
हरभरा आंतरपीक पद्धती:
हरभरा-मोहरी/करडई आंतरपीक: हरभऱ्याच्या दोन ओळी आणि मोहरी किंवा करडईची एक ओळ अशा पद्धतीने आंतरपीक घेता येते.
हरभरा-ज्वारी आंतरपीक: हरभऱ्याच्या सहा ओळी आणि रब्बी ज्वारीच्या दोन ओळी अशा पद्धतीने आंतरपीक घेणे फायदेशीर ठरते.
हरभरा-ऊस आंतरपीक: ऊस पिकात हरभरा आंतरपीक घेतल्यास जमिनीचा पोत सुधारतो आणि अतिरिक्त उत्पन्न मिळते.
लागवडीसाठी मार्गदर्शन:
पेरणीची वेळ: हरभरा पेरणी ऑक्टोबरच्या शेवटपासून नोव्हेंबरच्या मध्यापर्यंत करावी.
बियाण्याचे प्रमाण: वाणानुसार प्रति हेक्टर ६५ ते १०० किलो बियाणे वापरावे.
बीजप्रक्रिया: पेरणीपूर्वी बियाण्यांना रायझोबियम आणि स्फुरद जिवाणू संवर्धकाची प्रक्रिया करावी.
खत व्यवस्थापन: प्रति हेक्टर २५ किलो नत्र, ५० किलो स्फुरद आणि ३० किलो पालाश द्यावे.
पाणी व्यवस्थापन: हरभरा पिकाला साधारणपणे २५ सेमी पाणी लागते. पेरणीनंतर एक हलके पाणी द्यावे, त्यामुळे उगवण चांगली होते. मध्यम जमिनीमध्ये सुमारे २५ ते ३० दिवसांनी पहिले पाणी, ४५ ते ५० दिवसांनी दुसरे पाणी आणि आवश्यकता वाटल्यास तिसरे पाणी ६५-७० दिवसांनी द्यावे.
हरभरा आंतरपीक पद्धतीचा अवलंब केल्यास शेतकऱ्यांना अधिक उत्पादन, जमिनीची सुधारित सुपीकता आणि आर्थिक लाभ मिळू शकतो.
पत्रकार -
