स्वीट कॉर्न लागवड: योग्य पद्धती, खत व्यवस्थापन, आणि काढणीसाठी संपूर्ण मार्गदर्शक

स्वीट कॉर्न हे मका पीक आहे, परंतु त्याचे दाणे गोड असतात, म्हणूनच त्याला स्वीट कॉर्न म्हणतात. हे मुख्यतः भाजीपाल्याच्या स्वरूपात वापरले जाते आणि बाजारपेठेत याला मोठी मागणी आहे.स्वीट कॉर्न हे कमी कालावधीत भरघोस नफा देणारे पीक आहे, त्यामुळे शेतकऱ्यांसाठी चांगली निवड ठरू शकते.

१. लागवड:

  • हवामान: स्वीट कॉर्नची लागवड साधारणपणे उष्ण व समशीतोष्ण हवामानात केली जाते. त्यासाठी २०-३०°C तापमान योग्य असते.
  • माती: मध्यम ते भारी, चांगला निचरा असलेली माती स्वीट कॉर्नसाठी योग्य आहे. मातीचा pH ५.५ ते ७.० च्या दरम्यान असावा.
  • लागवडीची वेळ: स्वीट कॉर्न रब्बी, खरीप आणि उन्हाळी हंगामात घेतले जाते. खरीप हंगामात जून-जुलै आणि रब्बी हंगामात ऑक्टोबर-नोव्हेंबर दरम्यान लागवड करावी.
  • बियाणे प्रमाण: प्रति हेक्टरी साधारण १५-२० किलो बियाण्यांची गरज असते.
  • आंतर: दोन ओळींमधील अंतर ६० सें.मी. आणि दोन रोपांमधील अंतर २०-२५ सें.मी. ठेवावे.
  • मक्याच्या लागवडीच्या वेळी लागवड सरी वरंबा पद्धतीने करून दोन ओळीतील अंतर 75 से.मी. व दोन रोपातील अंतर 30 से.मी. राहील या पद्धतीने बियाणे एका जागेवर एकच या पद्धतीने टोपावे.
  •  
    बियाणे टोपण्यापुर्वी त्यास 3 ग्रॅम थायरम प्रती किलो बियाणे किंवा 2 ग्रॅम बावीस्टीन प्रती किलो बियाणे याप्रमाणे बिजप्रक्रीया करावी. त्यानंतर पेरणीपुर्वी अर्धा ते एक तास 250 ग्रॅम अझोटोबॅक्टर + 250 ग्रॅम पी.एस.बी. प्रती 10 किलो बियाणे याप्रमाणात बियाणांना चोळावे (जीवाणूसंवर्धन) पेरणीपूर्वी सरी पाडण्यापुर्वी एकरी 3 ते 3.5 टन शेणखत जमीनीमध्ये शेवटच्या कुळवाच्या पाळी वेळी द्यावे.
  • पेरणीवेळी जमीनीतुन 5 सेमी खोलीवर व बियाणापासुन 5 सेमी बाजुला 50 किलो युरीया, 150 किलो सिंगल सुपर फॉस्फेट, 40 किलो म्युरेट आँफ पोटँश, 10 किलो फेरस सल्फेट, 10 किलो झिंक सल्फेट व 2 किलो बोरॅक्स द्यावे. पेरणीनंतर एक महीन्याने 50 किलो युरीया खत द्यावे. 
  •  
    पेरणीनंतर 25 ते 30 दिवसाने एक खुरपणी करून पिक तणमुक्त ठेवावे. 
     
  • मक्याला पेरणीनंतर 50 ते 55 दिवसांनी कणीस लागते.
    स्विटकॉर्न मक्याची तोडणी पहीली पेरणीनंतर 75 दिवसांनी व दुसरी पेरणीनंतर 90 दिवसांनी केली जाते.

२. खत व्यवस्थापन:

  • मूळ खत: लागवड करताना शेणखत किंवा कंपोस्ट (१०-१२ टन/हेक्टरी) वापरावे.
  • रासायनिक खते: नत्र, स्फुरद, आणि पालाश या खतांचा योग्य प्रमाणात वापर करावा.
    • नत्र: १२०-१५० किलो नत्र (Urea) प्रति हेक्टरी, यामधून १/३ भाग लागवडीच्या वेळी आणि उर्वरित दोन तृतीयांश टप्प्याटप्प्याने देणे आवश्यक आहे.
    • स्फुरद: ६० किलो स्फुरद (DAP) प्रति हेक्टरी लागवडीच्या वेळी दिले पाहिजे.
    • पालाश: ४० किलो प्रति हेक्टरी लागवडीच्या वेळी द्यावे.

३. पाणी व्यवस्थापन:

  • स्वीट कॉर्नच्या रोपांना १०-१५ दिवसांच्या अंतराने पाणी द्यावे. पाणी व्यवस्थापन योग्य पद्धतीने केल्यास उत्पादन चांगले मिळू शकते.
  • जर शक्य असेल तर ठिबक सिंचन पद्धतीचा वापर करावा.

४. काढणी:

  • स्वीट कॉर्नचे दाणे दुधाळ अवस्थेत (दाणे जाड होऊन रसयुक्त असताना) काढणी करावी. बिया गडद पिवळी रंगाची झाल्यावर काढणी योग्य असते.
  • लागवडीनंतर ७०-८० दिवसांनी स्वीट कॉर्न काढणीसाठी तयार होते.
  • काढणीचे वेळेवर नियोजन करणे आवश्यक असते, कारण उशिरा काढणी केल्यास दाण्यांची गुणवत्ता कमी होऊ शकते.

५. उत्पादन:

  • योग्य व्यवस्थापन आणि लागवड पद्धतीने प्रति हेक्टरी ८ ते १२ टन उत्पादन मिळू शकते.

स्वीट कॉर्नला चांगली बाजारपेठ आहे आणि कमी कालावधीत जास्त फायदा देणारे पीक आहे.

मका , मधूमका (स्विटकॉर्न) व बेबीकॉर्न विविध जाती
 
  मका सुधारित जाती –
1. लवकर पक्व होणाऱ्या जाती (80 ते 90 दिवस) -कोरडवाहू तसेच बागायती क्षेत्रासाठी. 
संमिश्र जाती – अरुण, किरण, पारस, सूर्या, पुसा लवकर, महिकांचन, मांजरी. *संकरित जाती -* एफएच 3211, एफक्‍युएच 4567. 
2. मध्यम कालावधीत पक्व होणाऱ्या जाती (90-100 दिवस) – कोरडवाहू, बागायती आणि थोड्याशा उशिरा पेरणीसाठी. संमिश्र जाती – नवज्योत, मांजरी. संकरित जाती- डीएमएच 107, केएच 9451, एमएचएच 69. _*3. उशिरा पक्व होणाऱ्या जाती (100-110 दिवस)-*_ वेळेवर पेरणी, निश्‍चित पाऊस किंवा बागायतीची सोय असलेल्या ठिकाणी. संमिश्र जाती – प्रभातस धवल, आफ्रिकन टॉल, शक्ती 1. संकरित जाती – डेक्कन 103, एनईसीएच 117, एचक्‍यूपीएम 1.  
 
*स्विटकॉर्नचे उपलब्ध वाण
 मका पिकातील एस यु, एस ई, एस जे २, ए ई, डि यु, डब्ल्यु एक्स हे जीन्स साखर निर्मितीसाठी कार्य करतात. स्विटकॉर्न च्या दाण्यात कोणते जीन्स आहेत आणि कणासातील किती टक्के दाणे सदरिल जीन्स नुसार विकसित केलेले आहेत यानुसार स्विट कॉर्न च्या जाती विकसित केल्या गेल्यात. १. स्टॅडर्ड स्विट – एस. यु , एस.यु. 
२. अंशतः विकसित वाण 
अ. सिनर्जीस्टिक किंवा शुगरी सुपर स्विट
(कणसातील कमीत कमी २५ टक्के दाणे विकसित – एस.यु, एस. ई. जीन्स) हनी कॉब्म, गोल्डन नेक्टर, शुगर लोफ, शुगर टाईम 
ब. शुगर एनहानस्ड किंवा ए एच
 (एस. यु, एस ई) प्लॅटिनम लेडी, सिल्व्हर प्रिन्स, कॅन्डी कॉर्न इएच, मेनलाईनर इएच, व्हाईट लाइचनिंग, अर्ली ग्रो इएच, गोल्डन स्विट इएच, सेनेकासेंट्री, टेंडरट्रिट इएच. 
३. पुर्णतः विकसित वाण 
 (प्रत्येक दाण्यावर एस यु, एस इ) मिरॅकल, रिमार्केबल, डबल ट्रिट, डबल डिलिशियस, डेव्हीनिटी. 
४. एस यु च्या ऐवजी बहुतांश एस एच २ हा जीन 
इलिनी चिफ एक्स्ट्रा स्विट, क्रिप्स अँड स्विट, कॅन्डीमॅन, अर्ली एक्स्ट्रा स्विट, नॉर्दन स्विट, कॅन्डी बार, बुर्पी शुगर स्विट, डिनर टाईम. 
५. एस यु च्या ऐवजी ए ई, डि यु, डब्ल्यु एक्स हे जीन्स ए डी एक्स हायब्रिड आणि पेनफिक्स ए डी एक्स. 
६. ट्रिपल स्विट (एस यु आणि एस इ २ जीन्स प्रत्येक दाण्यावर) हनी सिल्केट बोन अँपेटाईट, आणि सेरेनडिपिटी स्विटकॉर्न लागवडीनंतर ज्यावेळेस रोप २० इंच वाढते त्यावेळेस एका ठिकाणी एकच रोप ठेवावे
 

पत्रकार -

Translate »