मोठी बातमी! लाडक्या बहिणींच्या अर्जाच्या फेरपडताळणीची जबाबदारी अंगणवाडी सेविकांवर; शासन निर्णयानुसार ‘या’ 5 निकषांत बसणाऱ्या लाडक्या बहिणींनाच मिळणार लाभ
राज्यातील महिलांसाठी मोठ्या अपेक्षेने राबविण्यात आलेल्या मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना सध्या चर्चेत आहे. १५ ऑक्टोबरपर्यंत या योजनेसाठी तब्बल दोन कोटी ६९ लाख महिलांनी अर्ज भरले असून त्यापैकी दोन कोटी ५८ लाख महिलांना पात्र ठरविण्यात आले आहे. तथापि, एवढ्या मोठ्या प्रमाणावर अर्जदारांची संख्या आणि त्यामध्ये अडीच लाखांपेक्षा कमी वार्षिक उत्पन्न असणाऱ्या कुटुंबांची सत्यता तपासण्याचा निर्णय राज्य सरकारने घेतला आहे.
अर्जाच्या फेरपडताळणीचे कारण व नियोजन
राज्य सरकारच्या माहितीनुसार, या योजनेसाठी सध्याच्या लाभार्थ्यांपैकी प्रत्येकी दीड हजार रुपये देण्यासाठी दरवर्षी ४६ हजार कोटी रुपयांची तरतूद करावी लागणार आहे. याचबरोबर, योजनेतील लाभाचे प्रमाण वाढवून प्रत्येकी २१०० रुपये करण्याचा विचार आहे, ज्यासाठी सरकारला दरवर्षी ६५ हजार कोटी रुपयांची आवश्यकता भासेल. या पार्श्वभूमीवर, अपात्र लाभार्थींच्या अर्जाची फेरपडताळणी करून योजनेचा बोजा कमी करण्याचे सरकारचे उद्दिष्ट आहे.
तक्रारींच्या अनुषंगाने ही फेरपडताळणी करण्याचे नियोजन सुरू आहे. त्यामध्ये अंगणवाडी सेविका महत्त्वाची भूमिका बजावतील, असे विश्वसनीय सूत्रांनी सांगितले आहे. अर्ज भरताना ज्या प्रकारे अंगणवाडी सेविकांची मदत घेण्यात आली होती, त्याच पद्धतीने अर्जाची पडताळणीदेखील त्यांच्याच मार्फत केली जाईल.
लाडकी बहीण योजनेसाठी ठरविलेले ५ मुख्य निकष
शासन निर्णयानुसार अर्जाची फेरपडताळणी करताना खालील निकष विचारात घेतले जातील:
1. दोन हेक्टरपेक्षा (पाच एकर) अधिक शेतजमीन नसावी.
2. लाभार्थी लाडक्या बहिणीच्या कुटुंबाकडे चारचाकी वाहन नसावे.
3. लाभार्थी महिला इतर कोणत्याही शासकीय वैयक्तिक योजनांची लाभार्थी नसावी.
4. एका कुटुंबातील दोनपेक्षा अधिक महिलांनी अर्ज केलेला नसावा.
5. कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न अडीच लाखांपेक्षा जास्त नसावे.
तांत्रिक आव्हाने आणि सरकारी दृष्टिकोन
अर्ज तपासणी प्रक्रियेमध्ये काही तांत्रिक अडचणी येण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. उदाहरणार्थ, चारचाकी वाहनाच्या मालकीची तपासणी किंवा एका कुटुंबातील अर्जदारांची संख्या ओळखणे यासाठी अद्ययावत ऑनलाइन यंत्रणेची आवश्यकता आहे. सध्या, संजय गांधी निराधार योजना यासारख्या योजनांची माहिती ऑनलाइन उपलब्ध आहे, पण लाडकी बहीण योजनेसाठीची पडताळणी ऑनलाईन व्यवस्थेद्वारे कितपत शक्य होईल, याबाबत शंका व्यक्त केल्या जात आहेत.
अर्जदारांचे भविष्य आणि शासकीय आदेशांची प्रतीक्षा
सोलापूर जिल्हा परिषदेचे महिला व बालकल्याण अधिकारी प्रसाद मिरकले यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, “मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजनेचा लाभ शासन निर्णयातील निकषांनुसार पात्र लाभार्थ्यांना कायमस्वरूपी मिळेल, यात शंका नाही. मात्र, अर्जाच्या फेरपडताळणीचे शासनस्तरावरून अजून आदेश आलेले नाहीत. आदेश आल्यास अंगणवाडी सेविकांद्वारे पथकांची निर्मिती करून अर्ज तपासणी केली जाईल.”
राज्य सरकारपुढील आर्थिक आणि प्रशासकीय आव्हाने
सध्याच्या परिस्थितीत सरकारपुढील मोठे आव्हान म्हणजे अर्जदारांची संख्या घटवून योजनेचा बोजा कमी करणे. तिजोरीवर येणारा मोठा भार आणि पात्रतेच्या निकषांची काटेकोर अंमलबजावणी करण्यासाठी सरकारला तांत्रिक, प्रशासकीय, आणि वित्तीय उपाययोजना राबवाव्या लागतील. त्यामुळे अपात्र अर्जांची फेरपडताळणी कशी होणार, याकडे संपूर्ण राज्याचे लक्ष लागले आहे.
—
कृषी न्यूज वाचकहो, या योजनेतील तुमचे काही अनुभव किंवा तक्रारी असल्यास आम्हाला जरूर कळवा. krushinews.com वर आपली प्रतिक्रिया द्या.
पत्रकार -
