Garlic Cultivation : लसूण लागवडीसाठी कोणत्या गोष्टी आवश्यक?

लसूण लागवड

लसूण (Garlic) एक महत्वाचे मसाल्याचे पिक आहे ज्याचा वापर औषधीय गुणधर्मांसाठी तसेच खाद्यपदार्थात मोठ्या प्रमाणावर केला जातो. लसूण लागवडीसाठी काही महत्त्वाच्या गोष्टींची काळजी घेणे आवश्यक असते.लसूण लागवडीसाठी खालील गोष्टी आवश्यक असतात:

1. हवामान:

लसूण लागवडीसाठी थंड आणि कोरडे हवामान सर्वोत्तम आहे. लसूणाला अंकुरण्यासाठी 10-15°C आणि कंद विकासासाठी 20-25°C तापमान योग्य असते. जास्त उष्णता किंवा जास्त थंडी लसणाच्या वाढीवर विपरीत परिणाम करू शकते.

2. माती:

उत्तम निचरा होणारी, सुपीक आणि मध्यम काळी माती लसूण लागवडीसाठी योग्य आहे. हलकी चिकणमाती किंवा वालुकामय चिकणमातीही चालते. मातीचा pH 6.5 ते 7.5 दरम्यान असावा. मातीचे योग्य खत व्यवस्थापन केल्यास उत्पादन चांगले मिळते.

3. बियाणे निवड:

लसूण लागवडीसाठी कंदाच्या तुकड्यांचा (लोब्या) वापर करतात. बियाणे म्हणून निवडलेले कंद ताजे, मजबूत आणि कोणत्याही रोगराईपासून मुक्त असावेत. एका हेक्टरसाठी 500-600 किलो लसूण लागवडीनंतर लागते.

4. लागवड तंत्र:

लागवडीसाठी कंदांच्या तुकड्यांना 15-20 सें.मी अंतरावर आणि 5-7 सें.मी खोल लावावे. लागवड सरी आणि वरंब्यांच्या पद्धतीने केली जाते. रब्बी हंगामात, साधारणपणे ऑक्टोबर-नोव्हेंबरमध्ये लागवड करणे योग्य असते.

5. पाणी व्यवस्थापन:

लसूण पिकाला साधारणतः 10-12 पाण्याच्या फेर्‍या लागतात. लागवडीनंतर लगेच आणि त्यानंतर जमिनीतील ओलावा पाहून पाणी द्यावे. परंतु पाणी साचू देऊ नये, कारण त्यामुळे कंद कुजण्याची शक्यता असते.

6. खत व्यवस्थापन:

लसूण पिकाला चांगल्या वाढीसाठी सेंद्रिय खतांसह नायट्रोजन, फॉस्फरस आणि पोटॅशियम आवश्यक असतात. हेक्टरी साधारण 50-60 किलो नायट्रोजन, 30-40 किलो फॉस्फरस आणि 30 किलो पोटॅशियमची मात्रा योग्य आहे.

7. कीड आणि रोग नियंत्रण:

लसूण पिकाला थ्रिप्स, फुलकीड, कंद कुजणे असे प्रमुख कीड आणि रोग होऊ शकतात. जैविक किंवा रासायनिक उपायांनी यांचे नियंत्रण करावे. योग्य फवारणी आणि जमिनीची स्वच्छता राखल्यास रोगराई टाळता येते.

8. काढणी:

लागवडीनंतर 4-5 महिन्यांनी लसूण काढणीसाठी तयार होतो. पाने पिवळी पडू लागल्यावर काढणीसाठी योग्य वेळ असते. काढणी करून सुकवण्यासाठी 10-15 दिवस शेतातच ठेवावे, जेणेकरून कंद पूर्णपणे सुकतील.

9. उत्पादन:

साधारणपणे हेक्टरी 8-10 टन लसूण उत्पादन मिळते. योग्य पद्धतीने लागवड आणि व्यवस्थापन केल्यास उत्पादनात वाढ होते.

लसूण लागवडीत योग्य काळजी आणि आधुनिक तंत्रज्ञान वापरल्यास उत्पन्नात आणि दर्जात वाढ मिळवता येते.