Sugarcane Harvesting: ऊस तोडणी व्यवस्थापनातील महत्त्वाच्या बाबी
सध्या साखर उद्योगामध्ये ऊस तोडणी हा महत्त्वाचा घटक आहे. भविष्यात ऊस तोडणी यांत्रिकीकरणाच्या दिशेने जाणे अपरिहार्य वाटत आहे, परंतु यांत्रिक ऊस तोडणीसाठी विविध अडचणी येऊ शकतात. भौगोलिक विविधतेमुळे अनेक शेतकऱ्यांसाठी हे यांत्रिकीकरण सुलभ नाही. म्हणूनच ऊस तोडणी व्यवस्थापनात मजुरांवर अवलंबून राहणेही आवश्यक ठरते.
1. यांत्रिक ऊस तोडणीची आवश्यकता
वाढत्या उत्पादनासोबत मजूर उपलब्धतेत घट जाणवू लागली आहे. परिणामी, यांत्रिकीकरणाने ऊस तोडणीचा वेग वाढवणे शक्य होते. यंत्रांद्वारे ऊस तोडणी केल्यास वेळ आणि खर्चाची बचत होऊ शकते.
2. भौगोलिक अडचणी आणि मर्यादा
महाराष्ट्रातील विविध प्रदेशांतील ऊस शेतीत भिन्नता आहे. उंचवट्यावरील आणि कमी रुंदीच्या शेतांमध्ये यंत्रांचा वापर करणे कठीण होऊ शकते. परिणामी, हे शेतकरी अजूनही मजूरांवर अवलंबून राहतील.
3. मजूर आणि यांत्रिक तोडणी यांचा समतोल साधणे
काही भागांत यांत्रिक ऊस तोडणी शक्य असली तरी अनेक ठिकाणी मजूरांना प्राधान्य देणे आवश्यक ठरते. मजुरांवर अधिक अवलंबून असलेल्या या क्षेत्रांमध्ये त्यांची कुशलता व यांत्रिकीकरणाचा समतोल साधावा लागतो.
4. उद्योगाचे भवितव्य आणि साखर उत्पादनाची दिशा
ऊस तोडणी व्यवस्थापन सुधारण्याचे प्रयत्न साखर उद्योगासाठी उपयुक्त ठरू शकतात. यांत्रिकीकरणामुळे कामाचा वेग वाढेल, तर दुसरीकडे मजूर वर्गाचे सहकार्य मिळाल्याने व्यवस्थापन सुलभ होईल. भविष्यात साखर उद्योगाला मजूरांची आवश्यकता असून यांत्रिकीकरण हळूहळू वाढत जाईल, असा अंदाज व्यक्त केला जात आहे.
यांत्रिकीकरणासोबत मजुरांचा वापर जपून शेतकऱ्यांना आर्थिकदृष्ट्या चांगला लाभ मिळवून देणे साखर उद्योगासमोरील मोठे आव्हान राहील.
पत्रकार -
