Kapus Bajarbhav: कापसाच्या दरात सुधारणा ; शेतकऱ्यांनी पॅनिक सेलिंग टाळण्याची गरज, कापसाचे भाव वाढण्याचे संकेत
मागील आठवडाभरात कापसाच्या भावात काहीशी सुधारणा पाहायला मिळाली आहे. आज कापसाचा सरासरी भाव ७ हजार ते ७ हजार ३०० रुपये प्रति क्विंटल इतका होता, तर कमाल सरासरी भाव ७ हजार ५०० रुपये पर्यंत पोचला. या स्थितीचा विचार करता, शेतकऱ्यांनी हमीभावापेक्षा कमी दरात कापूस विक्री टाळण्याची गरज असल्याचे अभ्यासकांचे मत आहे.
बाजारातील आवक आणि भावाची स्थिती
बाजारातील आवक सध्या काहीशी वाढलेली आहे. आज कापसाची एकूण आवक २ लाख गाठींना पोचली आहे, जी मागील आठवड्यात दीड लाख गाठींच्या दरम्यान होती. आवक वाढत असतानाही, कापसाच्या भावात सुधारणा होत असल्याचे दिसत आहे. याचे प्रमुख कारण म्हणजे यंदाच्या हंगामात उत्पादनामध्ये घट झालेली आहे. विशेषतः सध्याच्या काळात बाजारात येणाऱ्या कापसाची गुणवत्ता उत्तम आहे आणि ओलाव्याचे प्रमाण कमी आहे. त्यामुळे कापसाच्या दराला स्थैर्य मिळत आहे.
सीसीआयची खरेदी सुरू; गुणवत्तेचा कापूस अधिक मागणेत
केंद्र सरकारच्या कापूस महामंडळाने (सीसीआय) कापसाची खरेदी सुरू केली आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना हमीभावाचा आधार मिळत आहे. मागील काही आठवड्यांमध्ये बाजारात आलेल्या कापसामध्ये ओलावा अधिक असल्याने सीसीआयने तो खरेदी करण्यास टाळाटाळ केली होती. परिणामी, शेतकऱ्यांना तो कापूस खुल्या बाजारात विकावा लागला. मात्र, आता स्थिती बदलली आहे. सध्या बाजारात येणाऱ्या कापसाचा दर्जा चांगला आहे. गुणवत्तेच्या कापसाला ७ हजार ५२१ रुपये प्रति क्विंटल हमीभावाचा आधार मिळत आहे.
फेब्रुवारीनंतर दरात सुधारणा होण्याचे संकेत
विशेषज्ञांच्या मतानुसार, फेब्रुवारी महिन्यानंतर कापसाच्या दरात आणखी सुधारणा होण्याची शक्यता आहे. बाजारातील आवक कमी झाल्यास दरात चांगला वाढ होऊ शकतो. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी घाईघाईने विक्री करण्याऐवजी गरजेनुसार टप्प्याटप्प्याने कापूस विकावा. बाजारातील सध्याच्या परिस्थितीनुसार, यंदा देशांतर्गत कापसाचे उत्पादन घटले आहे, परंतु मागणी मात्र कायम आहे. परिणामी, भारताला कापूस आयात करावी लागण्याची शक्यता आहे. यामुळे आंतरराष्ट्रीय बाजारातही कापसाच्या दरात वाढ होण्याचे संकेत आहेत.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे मार्गदर्शन
सध्या बाजारात काही अफवा पसरत आहेत, परंतु शेतकऱ्यांनी त्याकडे दुर्लक्ष करणे गरजेचे आहे. हमीभावाच्या खाली कापसाची विक्री करू नये. तसेच, बाजारातील स्थितीवर लक्ष ठेऊन, दरात सुधारणा होत असल्यास त्याचा लाभ घ्यावा. तज्ज्ञांनी सुचवले आहे की, कापूस विक्रीचे नियोजन काळजीपूर्वक करावे. टप्प्याटप्प्याने विक्री केल्यास त्याचा फायदा होण्याची शक्यता अधिक आहे.
कापूस उत्पादन घटले, आयातीची शक्यता वाढली
या हंगामात देशातील कापूस उत्पादनात घट झाली आहे. उत्पादन किती कमी झाले आहे याचा अंदाज येत्या महिन्यात स्पष्ट होईल. मात्र, यंदा भारताला कापूस आयात करावी लागू शकते. आयात सुरू झाल्यास आंतरराष्ट्रीय बाजारातही कापसाच्या दरात सुधारणा होईल. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी बाजारातील परिस्थितीचा अभ्यास करून योग्य निर्णय घ्यावा.
कापसाच्या भावात सातत्याने सुधारणा होत असल्याचे दिसत आहे. गुणवत्तेचा कापूस आणि बाजारातील मागणी या घटकांमुळे दरात वाढ होण्याचे संकेत आहेत. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी पॅनिक सेलिंग टाळावी आणि बाजारातील स्थितीनुसार आपली विक्री धोरणे आखावीत. यामुळे त्यांना अधिक चांगल्या दराचा फायदा होईल.
पत्रकार -
