Crop Management : मिरची पिकामध्ये बुरशीजन्य, जिवाणूजन्य व विषाणूजन्य रोगांवर असे करा नियंत्रण
मिरची पिकामध्ये बुरशीजन्य, जिवाणूजन्य व विषाणूजन्य रोगांवर नियंत्रणासाठी योग्य उपाययोजना केल्यास पिकाचे संरक्षण होऊ शकते. खालीलप्रमाणे प्रत्येक रोगासाठी उपाययोजना दिल्या आहेत:
1. फ्युझारियम मर रोग (Fusarium Wilt):
लक्षणे: पाने पिवळी पडून झाड वाळते.
उपाय:
बियाण्याची प्रक्रिया थायरम किंवा कार्बेन्डाझिमने करावी.
रोगट झाडे काढून नष्ट करावीत.
जमिनीतील रोगकारकांचा नाश करण्यासाठी ट्रायकोडर्मा व्हिरीडी यासारख्या जैविक घटकांचा वापर करावा.
2. फायटोप्थोरा रोग (Phytophthora Blight):
लक्षणे: फळांवर काळ्या रंगाचे डाग, खोडावरील काळे डाग.
उपाय:
पाण्याचा निचरा होईल अशी व्यवस्था करावी.
मेटॅलॅक्सिल + मॅन्कोझेब (2 ग्रॅम प्रति लिटर पाणी) फवारणी करावी.
3. अॅन्ट्रॅक्नोज (Anthracnose):
लक्षणे: फळांवर खोलसर काळसर डाग, फळे कुजणे.
उपाय:
कार्बेन्डाझिम किंवा क्लोरोथॅलोनील (2 ग्रॅम प्रति लिटर) फवारणी करावी.
बियाण्याची प्रक्रिया थायरमने करावी.
4. जिवाणूजन्य करपा (Bacterial Leaf Spot):
लक्षणे: पानांवर तपकिरी व पाणथळसर डाग.
उपाय:
स्ट्रेप्टोमायसिन सल्फेट (0.5 ग्रॅम प्रति लिटर) आणि कॉपर ऑक्सीक्लोराइड (3 ग्रॅम प्रति लिटर) एकत्र फवारणी करावी.
रोगट झाडे नष्ट करावीत.
5. भुरी रोग (Powdery Mildew):
लक्षणे: पानांवर पांढरट भुकटीसारखा थर.
उपाय:
सल्फर पावडरची फवारणी (2 ग्रॅम प्रति लिटर पाणी) करावी.
पिकामध्ये हवेचा योग्य प्रवाह होईल, याची काळजी घ्या.
6. विषाणूजन्य मोझॅक (Viral Mosaic):
लक्षणे: पानांवर पिवळट चट्टे, झाडाचा वाढ खुंटते.
उपाय:
रोगवाहक किडींपासून संरक्षणासाठी इमिडाक्लोप्रिड (0.3 मिली प्रति लिटर) फवारणी करावी.
रोगट झाडे काढून नष्ट करावीत.
किडींचे नियंत्रण नियमितपणे करावे.
सर्वसाधारण उपाययोजना:
पिकाची योग्य फेरपालट करा: सलग मिरचीची लागवड टाळा.
स्वच्छता ठेवा: शेतामध्ये तण व रोगग्रस्त अवशेष नष्ट करा.
सेंद्रिय खतांचा वापर: झाडांची प्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी सेंद्रिय खतांचा वापर करावा.
सतत निरीक्षण करा: लवकरात लवकर रोग ओळखून योग्य उपाययोजना करा.
याप्रमाणे उपाययोजना केल्यास मिरची पिकाचे संरक्षण व उत्पादनवाढ साध्य करता येईल.
पत्रकार -
