शेवगा खाण्याचे फायदे: आरोग्यासाठी अमृततुल्य उपाय
शेवगा, ज्याला ड्रमस्टिक किंवा मोरिंगा असेही म्हटले जाते, हा भारतात विशेषत: ग्रामीण भागात लोकप्रिय असलेला भाजीपाला आहे. शेवग्याचे झाड फक्त अन्नासाठीच नव्हे तर औषधी गुणधर्मांसाठीही ओळखले जाते. शेवग्याच्या शेंगा, पाने, फुले आणि बी यांपासून अनेक प्रकारचे औषधीय उपयोग होत असल्यामुळे शेवगा आरोग्यासाठी अमृततुल्य मानला जातो. चला, शेवगा खाण्याचे शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यासाठी नेमके काय फायदे आहेत, हे सविस्तर जाणून घेऊयात.
१. पोषणमूल्यांचा भंडार
शेवग्यामध्ये विविध पोषक घटक भरपूर प्रमाणात आढळतात.
व्हिटॅमिन C: प्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी महत्त्वाचे.
व्हिटॅमिन A: डोळ्यांच्या आरोग्यासाठी उपयुक्त.
कॅल्शियम आणि फॉस्फरस: हाडे आणि दात मजबूत ठेवण्यासाठी उपयुक्त.
आयरन: रक्तातील हिमोग्लोबिनची पातळी वाढवून अशक्तपणा कमी करते.
प्रथिने आणि फायबर: पचनक्रिया सुधारण्यासाठी आणि वजन नियंत्रणासाठी मदत करतात.
२. प्रतिकारशक्ती वाढवते
शेवग्यामध्ये असलेले अँटीऑक्सिडंट्स आणि व्हिटॅमिन C शरीरातील विषारी पदार्थ बाहेर काढून प्रतिकारशक्ती वाढवतात. नियमितपणे शेवग्याचे सेवन केल्यास सर्दी, खोकला आणि इतर संसर्गजन्य आजारांपासून बचाव होतो.
३. हृदयाचे आरोग्य सुधारते
शेवग्यामध्ये अँटी-इंफ्लेमेटरी गुणधर्म असतात, जे हृदयासाठी फायदेशीर ठरतात. नियमित शेवगा खाल्ल्याने रक्तदाब नियंत्रणात राहतो आणि कोलेस्टेरॉलची पातळी कमी होते. यामुळे हृदयविकाराचा धोका कमी होतो.
४. रक्तशर्करेचे प्रमाण नियंत्रित करते
शेवग्याच्या पानांमध्ये क्लोरोफिल आणि फायबर असल्यामुळे रक्तातील साखरेचे प्रमाण नियंत्रित राहते. मधुमेह असलेल्या रुग्णांसाठी शेवगा खूप उपयुक्त ठरतो.
५. पचनक्रिया सुधारते
शेवग्यामध्ये भरपूर फायबर असल्यामुळे पचनक्रिया सुधारते. गॅस, अपचन, आणि बद्धकोष्ठता यांसारख्या समस्यांवर शेवग्याचा उपयोग होतो.
६. त्वचेसाठी उपयुक्त
शेवग्याच्या पानांमध्ये अँटीऑक्सिडंट्स असतात, जे त्वचेवरील मुरूम, डाग, आणि सुरकुत्या कमी करण्यास मदत करतात. यामुळे त्वचा अधिक तजेलदार आणि निरोगी राहते.
७. हाडे मजबूत करते
शेवग्यामध्ये असलेले कॅल्शियम आणि फॉस्फरस हाडे मजबूत करण्यासाठी उपयुक्त आहेत. वृद्ध व्यक्तींमध्ये होणारी ऑस्टिओपोरोसिसची समस्या टाळण्यासाठी शेवग्याचे सेवन फायदेशीर ठरते.
८. वजन कमी करण्यास मदत
शेवग्याचे नियमित सेवन वजन कमी करण्यासाठी उपयुक्त ठरते. यातील फायबर मेटाबॉलिझम वाढवते आणि चरबी जमा होण्यास प्रतिबंध करते.
९. मेंदूचे कार्य सुधारते
शेवग्यामध्ये ओमेगा-३ फॅटी अॅसिड्स असतात, जे मेंदूच्या कार्यासाठी महत्त्वाचे असतात. हे स्मरणशक्ती सुधारण्यास मदत करते आणि मानसिक तणाव कमी करते.
१०. संधिवात आणि सांधेदुखीवर उपयुक्त
शेवग्यातील अँटी-इंफ्लेमेटरी गुणधर्म संधिवात आणि सांधेदुखी यांसारख्या आजारांवर प्रभावी ठरतात. यामुळे सांध्यांमधील सूज आणि वेदना कमी होतात.
११. गरोदर महिलांसाठी फायदेशीर
शेवग्यामध्ये असलेल्या फॉलिक अॅसिड आणि आयरनमुळे गरोदर महिलांना फायदा होतो. यामुळे गर्भवती महिलांचे आरोग्य सुधारते आणि गर्भाच्या विकासाला मदत होते.
१२. डोळ्यांसाठी उपयुक्त
शेवग्यामधील व्हिटॅमिन A डोळ्यांच्या आरोग्यासाठी अत्यंत फायदेशीर आहे. यामुळे दृष्टिदोष कमी होतो आणि डोळ्यांचा ताण कमी होतो.
शेवगा खाण्याचे विविध प्रकार
शेवग्याची भाजी: शिजवलेल्या शेंगांची भाजी पचनासाठी फायदेशीर.
शेवग्याचे सूप: पोषणमूल्ये वाढवण्यासाठी उत्कृष्ट.
शेवग्याची पानांची भाजी: लोह आणि कॅल्शियमची पूर्तता करण्यासाठी उपयोगी.
शेवग्याच्या पानांचा रस: रोगप्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी नियमित पिण्यास उपयुक्त.
सावधानता आणि मर्यादा
शेवगा खूप फायदेशीर आहे, मात्र त्याचे प्रमाणात सेवन करणे महत्त्वाचे आहे. अत्यधिक सेवन केल्यास काही व्यक्तींना पचनासंबंधी त्रास होऊ शकतो.
शेवगा हा फक्त चविष्ट भाजीपाला नाही, तर एक अद्वितीय औषधी घटक आहे, जो शरीराच्या अनेक गरजांची पूर्तता करतो. नियमितपणे शेवग्याचे सेवन केल्याने तुम्हाला शारीरिक आणि मानसिक आरोग्याचा मोठा लाभ होतो. त्यामुळे आपल्या आहारात शेवग्याचा समावेश करून आरोग्यदायी जीवन जगण्याचा संकल्प करा.
कृषी न्यूजवर आरोग्यविषयक अधिक माहितीसाठी आमच्याशी संपर्कात राहा!
पत्रकार -
